სალომე ზურაბიშვილი: “მე არ ვიქნები პრეზიდენტი, რომელიც სისულელეებს ამბობს”

საქართველოში საპრეზიდენტო არჩევნებში სალომე ზურაბიშვილმა გაიმარჯვა. ცენტრალური საარჩევნო კომისიის მონაცემებით, დათვლილი ყველა ხმიდან მან 59,52% აიღო. მისმა ოპონენტმა გრიგოლ ვაშაძემ კენჭისყრის შედეგები არ აღიარა და განაცხადა, რომ “საქართველოს არ ყავს პრეზიდენტი” და ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები მოითხოვა.
სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთში ქართველი პოლიტიკური ემიგრანტების ოჯახში დაიბადა და საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში დიპლომატად მრავალი წელი მუშაობდა. ის საქართველოში 2003 წელს ჩავიდა როგორც საფრანგეთის ელჩი, მაგრამ უკვე 2004 წელს მიხეილ სააკაშვილის მთავრობაში საგარეო საქმეთა მინისტრი გახდა. მაშინ მან საქართველოს მოქალაქეობა მიიღო.
“ბიბისის” კორესპონდენტი ოლგა ივშინა სალომე ზურაბიშვილს თბილისში შეხვდა. არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ თავის პირველ ინტერვიუში არჩეულმა პრეზიდენტმა თქვა, რომ მისი მიზანი საქართველოს ევროკავშირსა და ნატოში შესვლა იქნება.
ბიბისი: საქართველოს პრეზიდენტს პირველად ექნება ასეთი შეზღუდული უფლებამოსილება. ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ თქვენ დეკორატიული ფიგურა იქნებით?
სალომე ზურაბიშვილი: ერთის მხრივ, მართლაც, ახალი კონსტიტუციის შესაბამისად, პრეზიდენტს ნაკლები უფლებამოსილება ექნება. მაგრამ ის მაინც პრეზიდენტია, რომელიც მოსახლეობამ აირჩია და როგორც ნახეთ, დიდი უპირატესობით. და ეს პრეზიდენტი ექვსი წლით არის არჩეული მაშინ, იმ პერიოდში, როცა, მე ვიტყოდი, რომ ქვეყანა საბოლოოდ გადადის დემოკრატიისკენ და ევროპული გზისკენ. ამიტომ, ვფიქრობ, რომ პრეზიდენტს გავლენა ექნება ამ მიმართულებებით: პირველი, გამოვიყენებ მოსახლეობის მხარდაჭერას და დავარწმუნებ მთავრობას გარკვეული ცვლილებების აუცილებლობაში, მეორე, ვაჩვენებ ცვლილების მაგალითს, რომელიც საზოგადოებაში უნდა მოხდეს. ჩვენ ამ მიმართულებით ვმოძრაობთ. ჩვენ დემოკრატიული არჩევნები გვქონდა. ხისტი კამპანია, მაგრამ დემოკრატიული არჩევნები, ძალიან მშვიდობიანი. დასწრება კი აჩვენებს, რომ ჩვენ პოლიტიკურად აქტიური მოსახლეობა გვყავს, რომელმაც იცის, მას რა უნდა და რომელმაც ევროპა აირჩია.
ბიბისი:  როგორც პრეზიდენტს თქვენ რისი გაკეთება შეგიძლიათ კონკრეტულად ცვლილებების მისაღწევად?
სალომე ზურაბიშვილი: არის ორი მიმართულება, რომლითაც პრეზიდენტს შეუძლია ძალიან აქტიური იყოს. პირველი – ეს საერთაშორისო პოლიტიკაა, ეს კონსტიტუციაშია გაწერილი. მომდევნო ექვსი წელი ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება საქართველოსთვის, რომელიც ევროინტეგრაციისკენ მოძრაობს, ევროკავშირისკენ და ნატოსკენ. ამ ხნის განმავლობაში ამას შეძლებისდაგვარად უნდა მივუახლოვდეთ ან სრული ინტეგრიტება მოვახდინოთ. და მე ამ პროცესში ყველაზე აქტიური პრეზიდენტი ვიქნები. მე მემახსოვრება, რომ ზუსტად ქალბატონმა ვიკე-ფრეიბერგმა (ლატვიის პრეზიდენტი 1999-2007 წლებში) მიიყვანა თავისი ქვეყანა ევროკავშირსა და ნატოში. და ეს არის ჩემი მიზანი.
და რა თქმა უნდა, ვაჩვენო საქართველო მსოფლიო რუკაზე უფრო შესამჩნევად, მეტწილად, კულტურული კუთხით. ვაჩვენო მსოფლიოს, რას წარმოადგენს საქართველო, რადგანაც ბევრ ქვეყანაში ხალხმა ეს არ იცის. მათ ის სადღაც რუკაზე ნანახი აქვთ, მაგრამ სინამდვიელში, ისინი ჩვენ არ გვიცნობენ. გარდა ამისა,  ბევრი საქმეა ქვეყნის შიგნით. ჩვენ ევროასოციაცია გვაქვს, მზადდება კანონპროექტი და ამ მიმართულებით მენტალიტეტის შეცვლა გვჭირდება. მე ევროპაში გავიზარდე, და 30 წელზე მეტი ხ ფრანგი დიპლომატი ვიყავი. ვიცი, რაც არის ევროპული საზოგადოება და როგორ უნდა  ვიმოძრავოთ მისკენ, როგორ გავაერთიანოთ ხალხი. ჩვენ უნდა გამოვიდეთ პოსტ-პოსტსაბჭოთა მენტალიტეტიდან, რომელიც მაინც ჩანდა უკანასკნელი 25 წლის მანძილზე, დამოუკიდებელ საქართველოში. ჩვენ უნდა ვიმოძრაოთ და გავაერთიანოთ მოსახლეობა, რადგანაც, თუკი ჩვენ ქვეყნის შიგნით არ გავერთიანდებით, ჩვენ ვერ შევძლებთ რუსეთის მიერ ოკუპირებული ტერიტორიების რეინტეგრირებას. და ეს, შესაძლებელია, ყველაზე მნიშვნელოვანი და საერთო მიზანი იყოს ქართული საზოგადოებისათვის.
ბიბისი: თვლით თუ არა, რომ საქართველოს მართლაც შეუძლია უახლოეს მომავალში ნატოში შესვლა? ხომ არ გგონიათ, რომ ზოგჯერ ნატო იყენებს საქართველოს, რომ რუსეთი გააღიზიანოს?
სალომე ზურაბიშვილი: არა, მე არ მგონია, რომ ნატო საქართველოს იყენებს. მე ვფიქრობ, რომ ყველაფერია შესაძლებელი, სხვანაირად მე ახლა საქართველოს პრეზიდენტი არ ვიქნებოდი. ჩვენს სინამდვილეში დრო ძალიან სწრაფად მოძრაობს. მე მახსოვს პრეცედენტები, როცა ხალხი ცდილობდა ამის მიღწევას. მე ფრანგი დიპლომატი ვიყავი, როცა 2004 წელს ევროკავშირის გაფართოვებაზე ვმუშაობდით და ბევრი თვლიდა, რომ ეს შეუძლებელია. ამიტომ, ვფიქრობ, რომ შეუძლებელი არაფერია.
ჩვენ ძალიან ინტენსიურად უნდა ვიმუშაოთ, ჩვენ მუდმივად უნდა ვიმოძრაოთ და ქართველ ხალხს ავუხსნათ, მათ ყოველდღიურ ცხობვრებაში რას ნიშნავს ევროკავშირისკენ სვლა. ეს ის არის, რაც მათ სურთ. ჩვენ ეს უნდა უზრუნველყოთ.
ბიბისი: თქვენ რამდენჯერმე ახსენეთ რუსეთი. ვინ არის თქვენთვის ვლადიმირ პუტინი?
სალომე ზურაბიშვილი: ჰა! როცა მე მის საგარეო საქმეთა სამინისტროსთან  რუსეთის სამხედრო ბაზების შესახებ მოლაპარაკებებს ვაწარმოებდი, შესაძლოა, იმ დროს ის სხვა ვლადიმირ პუტინი იყო, ვიდრე ახლა. იმიტომ, რომ მაშინ რუსეთი დათანხმდა საქართველოს ტერიტორიიდან თავისი სამხედრო ბაზების გაყვანას. მე არა მგონია, რომ ეს ახლა ყოფილიყო შესაძლებელი, მაშინაც, თუკი იგივე დიპლომატიური შესაძლებლობები მქონდეს. ვფიქრობ, რომ ახლა, 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის შემდეგ ის ფაქტი, რომ რუსეთი  ოკუპირებულ ორ ტერიტორიას დამოუკიდებლად აღიარებს, რუსეთთან შესაძლო დიალოგს კეტავს. მომავალში რაღაც მსგავსისთვის, ჩვენ გვჭირდება იგივე კონფიგურაცია, რომელიც მაშინ იყო, როცა მე საგარეო საქმეთა მინისტრი ვიყავი, კერძოდ კი, გვქონდეს მხარდაჭერა და ვიმუშაოთ ძალიან, ძალიან ახლოს ჩვენს ევროპელ და ამერიკელ პარტნიორებთან. იმ კონფიგურაციაში, რომელიც ახლა არის, და რუსეთის აგრესიული განწყობის გათვალისწინებით, არ შეიძლება მარტო დარჩენა. ამიტომ, ჩვენ ჩვენს პარტნიორებთან ახლოს უნდა ვიყოთ, რომ ისინი გვერდით, ზურგსუკან გვყავდეს.
ბიბისი: მაგრამ რუსეთთან მოლაპარაკებების გარეშე კონფლიქტის გადაჭრა შეუძლებელია.
სალომე ზურაბიშვილი: ჩვენ მომავალში დიალოგი უნდა დავიწყოთ, მაგრამ  არა მარტოებმა, ეს საერთო დიალოგის ნაწილი უნდა იყოს. თუკი ეს მოხდება, ეს უნდა გაკეთდეს ჩვენი პარტნიორების მხარდაჭერითა და ხელმძღვანელობით.
იმ მოლაპარაკებების დროს, რომელსაც მე ვაწარმოებდი რუსეთთან, ყოველი სესიის დასაწყისამდე და შემდეგ მე ევროკავშირის ხელმძღვანელებთან და ამერიკის საელჩოსთან კონსულტაციებს გავდიოდი. მოლაპარაკებების მეორე მხარემ ეს იცოდა და ეს მისაღები იყო. და ეს საქართველოს ღია პოზიციაა: ჩვენ ვერ გაგვაცურებენ, და მე არ ვიქნები ის პრეზდენტი, რომელიც სისულელეებს ამბობს. ჩვენ ჩვენი პოზიცია უნდა ჩამოვაყალიბოთ და ის ევროპელ პარტნიორებთან შევათანხმოთ, თუკი ისინი რუსეთთან დიალოგზე წავლენ, ჩვენ უნდა დავრწმუნდეთ, რომ საქართველო გვერდით არ მოიტოვეს, რომ საქართველოს პრინციპები – სუვერენიტეტი, ტერიტორიული მთლიანობა – ეს მოლაპარაკებების ნაწილია და ისინი დაცული უნდა იყოს.
ბიბისი: რომელი უფრო რთულია, იყო ფრანგი დიპლომატი თუ ქართველი პოლიტიკოსი?
სალომე ზურაბიშვილო: ბევრად რთულია იყო ქართველი პოლიტიკოსი. ეს დიდი გამოწვევაა, ეს ქვეყანა ჯერაც გზაგასაყარზეა. და ჩვენ ჯერ კიდევ მისაღები გვაქვს ის მოცემულობები, რომელიც ფრანგი დიპლომატის პოზიციით აღიქმება როგორც მოცემულობა. და ეს ძალიან საინტერესოა. გუშინ ქართველმა ხალხმა უზარმაზარი ნდობა გამომიცხადა და მე ვგრძნობ ამ პასუხისმგებლობას და, ასევე, ამ ძალას.
ბიბისი: თქვენ მიხეილ სააკაშვილს მისცემთ საქართველოს მოქალაქეობას, თუკი ის ამას გთხოვთ?
სალომე ზურაბიშვილი: მეეჭვება, იმიტომ, რომ პირველ ყოვლისა, მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმეა აღძრული და ეს მოქალაქეობის საკითხი არ არის, ეს პირველ ყოვლისა, სამართლიანობის საკითხია. არსებობს ძალიან ცხადი პრობლემები ის განცხადებებთან დაკავშირებით, რომელიც მან გუშინ და დღეს გააკეთა, როცა პოლიციას და სამხედროებს რომელიმე მხარის დაჭერისკენ მოუწოდა. მან ამ ქვეყანასთან კავშირი გაწყვიტა. დღეს ის უცხოელია, რომელიც ქვეყანაში დესტაბილიზაციისკენ მოწოდებებს აკეთებს. რაც ამ ქვეყანას ყველაზე მეტად არ სჭირდება, ეს უფრო მეტი არასტაბილურობაა. ხმები, რომლიც გუშინ ხალხმა მოგვცა – ეს სტაბილურობის და საქართველოს ევროპული მომავლის ხმებია. ზუსტად ამის გამო ვარ მე აქ.
ბიბისი: ზოგიერთები ამბობენ, რომ ეს არჩევნები იყო არა თქვენსა და ვაშაძეს, არამედ, ივანიშვილსა და სააკაშვილს შორის. ეს მართალია?
სალომე ზურაბიშვილი: ეს ასეც არის და ასეც არ არის. ეს ევროპელ დიპლომატსა და საბჭოთა დიპლომატს შორის არჩევანია, ასევე, არჩევანი სააკაშვილის წარსულსა, რომლის რეჟიმი ხალხთან მიმართებაში ხისტი იყო და ქართულ ოცნებას შორის, რომლის ხელმძღვანელი ბიძინა ივანიშვილია. შესაძლებელია, საზოგადოებას ბევრი იმედგაცრუება აქვს, მაგრამ სრული სტაბილურობის ექვსი წელი – ეს არის ის, რაც ქვეყანას სჭირდება. იმიტომ, რომ ამის გარეშე ჩვენ ევროპის ნაწილი ვერ გავხდებით, რაც ქართველების 80%-ზე მეტს სურს.
ბიბისი: თქვენი აზრით, რა იქნება თქვენთვის, როგორც პრეზიდენტისათვის და ქვეყნისთვის მომავალი ექვსი წლის მანძილზე ყველაზე რთული?
სალომე ზურაბიშვილი: ყველაზე რთული იქნება რამდენიმე კვირა და თვე, როცა ჩვენ გაერთიანება გვჭირდება, როგორც უკვე ვთქვი, ხისტი კამპანიის მერე. მე პირადად მესხმოდნენ თავს. ძალიან ბევრი ფეიკ-ნიუსი იყო. ეს ისეთი, ფეიკ-ნიუსის საბჭოთა სტილია, რომელიც ჩვენ ევროპასა და აშშ-სი უკვე ვიცით.კგბ-ს აგენტიც კი მიწოდეს, რაც ჩემთვის უბრალოდ, წარმოუდგენელი იყო, მაგრამ შემდეგ მე უცებ აღმოვაჩინე, რომ არიან ადამიანები, რომელთაც ამისი სჯერათ. მაგრამ ეს ყველაფერი უკან უნდა დავტოვოთ, დავმშვიდდეთ და გაერთიანების პროცესი დავიწყოთ, რაც ქვეყანაში ბევრი წლის მანძილზე არ მომხდარა.  ეს არ იქნება ადვილი, იმიტომ, რომ ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ უნდა მივმართოთ ჩემს ოპონენტს, რომელსაც არჩევნების შედეგები ჯერაც არ უღიარებია. ეს პროცესი ნელა წავა, მაგრამ ამას საკუთარ თავს მივუძღვნი.
ბიბისი: როგორ ფიქრობთ, შეინარჩუნებთ დამოუკიდებლობას? ბევრს ამაში ახლაც ეპარება ეჭვი.
სალომე ზურაბიშვილი: ეს სასაცილოა, იმიტომ, რომ მაშინაც, როცა მმართველ პარტიას, “ქართულ ოცნებას” ჩემთვის მხარადჭერა არ ჰქონდა გამოცხადებული, ამაში ეჭვი მაშინაც ეპარებოდათ. ამბობდნენ: “მას არავინ დაუჭერს მხარს, იმიტომ, რომ ის საკმაოდ დამოუკიდებელია, მას მმართველი პარტია მხარს არ დაუჭერს. ის საკმაოდ ხისტია მათთვის” და შემდეგ, მოულოდნელად, მე საკმაოდ დამოკიდებული გავხდი. ვფიქრობ, რომ მთელი ჩემი კარიერის მანძილზე დამოუკიდებელი  ვიყავი და ისინი ვინც საფრანგეთში მიცნობდა, ამას  დაადასტურებენ. მე დამოუკიდებელი ვიყავი მაშინ, როცა სააკაშვილმა საგარეო საქმეთა მინისტრად დამნიშნა. როცა ჩემს პრინციპებს პატივს აღარ სცემდნენ, ჩვენი გზები გაიყო. ეს დამოუკიდებლობის ის დონეა, რომელსაც ვაპირებ, რომ შევინარჩუნო. მე მზად ვარ თანამშრომლობისთვის, იმიტომ, რომ ვფიქრობ, რომ ჩვენ მშვიდი ქვეყანა გვჭირდება, სადაც მთავრობა და პარლამენტი მუშაობენ და ჩვენ ურთიერთთანამშრომლობის გზები  უნდა ვიპოვოთ. მაგრამ მე დავიცავ ჩემს დამოუკიდებლობას, თუკი ვინმე ჩემს პრინციპებს ეჭვქვეშ დააყენებს.
ბიბისი: როგორ აღიქვამთ იმ ფაქტს, რომ თქვენ საქართველოს პირველი ქალი-პრეზიდენტი ხართ?
სალომე ზურაბიშვილი: მშვენივრად!
ბიბისი: მაგრამ საქართველო ჩვეულებრივ, ძლიერი მამაკაცის სახესთან ასოცირდება.
სალომე ზურაბიშვილი: არა, ცხადია, ეს ფეიკ-ნიუსი არ არის, მაგრამ ეს ჩვენს ქვეყანაზე არასწორი წარმოდგენაა. საქართველოს ისტორიასა და კულტურაში ბევრი ძლიერი ქალი იყო. ჩვენი ქვეყანა მონათლა ქალმა. საქართველოსთვის ყველაზე მშვენიერ პერიოდში ხელმძღვანელი ქალი იყო, რომელსაც მეფეს ეძახდნენ, ისეთი ძლიერი იყო. ასე, რომ ქალ-პრეზიდენტში წინააღმდეგობა არ არსებობს. ვფიქრობ, ამას აქვს მნიშვნელობა საქართველოსთვისაც და მსოფლიო არენაზეც. მსოფლიოში მხოლოდ ათი ქალი-პრეზიდენტია და საქართველო ერთ-ერთი მათგანია. ვფიქრობ, ეს ძლიერი სიგნალია როგორც სხვებისთვის, ასევე, ქართველი ქალებისთვის. და მე ვფიქრობ, რომ ბევრ დადებითს მივიღებ იმ სოლიდარობისგან, რომელიც ქვეყნების ლიდერ-ქალებში არსებობს.
ბიბისი: არ გგონიათ, რომ ხალხი ცოტათი დაიღალა იმ დაპირებებით, რომელიც დასავლეთის ქვეყნებიდან ისმის? საქართველომ ნატოში შესვლის სურვილი 15 წელზე მეტი ხნის წინ განაცხადა. ისმოდა ბევრი დაპირება, მაგრამ რეალურად ცოტა რამ გაკეთდა.
სალომე ზურაბიშვილი: სინამდვილეში არა. საქართველომ, პირველ რიგში მიიღო, თუმცა, არა ნატოსგან, ასოციაციის შეთანხმება. და ჩვენ ყოველდღიურ ცხოვრებაში ვხედავთ ამის შედეგებს. და მათ ასევე იციან, რომ თუმცა ჩვენ არ ვართ ნატოში, ალტერნატივა არა აქვს უსაფრთხოების იმ დონეს, რომლის უზრუნველყოფაც ნატოს შეუძლია. და ის, რასაც დღეს ჩვენ უკრაინაში ვხედავთ, საქართველოს იმისკენ უბიძგებს, რომ ჩვენ მეტი ნატო გვინდა და არა ნაკლები. ასე, რომ მე არა მგონია, რომ საქართველოს მოქალაქეები იმ ევროპელებს ეკუთვნოდნენ, რომლებიც ევროპისგან იმედგაცრუებული არიან. პირიქით, ვიმედოვნებ, რომ შეეძლებათ ევროპასთან ახლოს ყოფნა. და ვფიქრობ, რომ ამას ადასტურებს მათი ხმები, რომელიც მე მომცეს.
ბიბისი: როგორ აპირებთ ევროპასა და რუსეთთან ურთიერთობაში  ბალანსის შენარჩუნებას? რუსეთი ხომ თქვენი მეზობელია.
სალომე ზურაბიშვილი: ეს ბალანსი არ არის. ვიცი, რომ ჩემზე არასწორად ამბობდნენ, რომ მე მინდა დაბალანსება… ესეც ფეიკ-ნიუსია, იმიტომ, რომ მე არასდროს მითქვამს რუსეთთან ურთიერთობებზე. მე არ მგონია, რომ სანამ რუსეთი საოკუპაციო ხაზთან ასე იქცევა, სადაც ყოველდღე იტაცებენ ადამიანებს, და სანამ ეს ხაზი, ეს მუდმივი საფრთხე ჩვენი ტერიტორიის სიღრმეებისკენ მოემართება, თბილისთან ახლოს, ასევე, იმის გათვალისწინებით, თუ როგორ იქცევა რუსეთი უკრაინასთან მიმართებაში, არა მგონია, რომ ჩვენ დღეს თანამშრომლობის დაწყება შეგვიძლია. არ მგონია, რომ აქ არის ბალანსი. ჩვენ – დასავლეთი ვართ. ჩვენ ევროპა ვართ. ჩვენ პროევროპელები ვართ. თუკი დასავლეთი, ევროპა და ჩვენი ამერიკელი პარტნიორები რაიმე ფორმით დაიწყებენ რუსეთთან დიალოგს, ჩვენც გვერდით ვიქნებით, თვალყურს მივადევნებთ იმას, რომ ჩვენს პრინციპებს, ჩვენს სუვერენიტეტსა და ტერიტორიულ მთლიანობას პატივი სცენ.
ტექსტი გამოქვეყნდა “ბიბისიზე”
მოამზადა ეკატერინე ლემონჯავამ
 www.timer.ge
banner
წინა სტატიაშიაფხაზეთიდან ციტრუსის ექსპორტი შარშანდელთან შედარებით სამჯერ მეტია
შემდეგი სტატიააშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი – ველოდებით სალომე ზურაბიშვილთან თანამშრომლობას