„ქრონიკა+“-ის ექსკლუზიური ინტერვიუ გიორგი ყარამანაშვილთან

მართალია, „ქართული ოცნება“ კარგა ხნის განმავლობაში გვიმტკიცებდა, რომ „რუსთავი 2“-ის საქმე ორ კერძო სუბიექტს შორის სასამართლო დავა იყო, მაგრამ, ყველასთვის მოულოდნელად, სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასამართლოში მხარედ სწორედ სახელმწიფო გამოდის.

8 მარტს სტრასბურგის სასამართლო „რუსთავი 2“-ის საჩივრის განხილვას იწყებს, მანამდე კი, სრულიად უპრეცედენტო აქტით, უზანაესი სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულება შეაჩერა.
მეორე დღეს კი აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის ანგარიშში, ბოლო წლების განმავლობაში პირველად, ყოფილი პრემიერ-მინისტრის, ბიძინა ივანიშვილის პერსონა და სასამართლო სისტემაზე მისი გავლენები ახსენეს. ეს იმას ნიშნავს, რომ ექსპრემიერმა დასავლეთის დარწმუნება ვერ შეძლო, რომ ის არაფორმალურად მართავს სახელმწიფო ინსტიტუტებს და ამ ანგარიშის მერე ივანიშვილის ხსენება კიდევ უფრო აქტუალური გახდება.
„რუსთავი 2“-ის წინააღმდეგ ბრძოლა გადამწყვეტ ფაზაში შედის. საქართველოში იმყოფება კომპანიის დამფუძნებელი, გია ყარამანაშვილი.

რა შესთავაზა ლევან და გია ყარამანაშვილებს 2012 წელს ბიძინა ივანიშვილმა? აპირებს თუ არა „რუსთავი 2“-ის გაყიდვას და ერევა თუ არა ტელევიზიის საქმიანობაში მიხეილ სააკაშვილი?

„ქრონიკა+“-ის ექსკლუზიური ინტერვიუ გიორგი ყარამანაშვილთან:
_ ბატონო გია, გმადლობთ, რომ ინტერვიუზე დამთანხმდით. იშვიათად ჩანხართ მედიაში, ინტერვიუები არ გიყვართ?
_ მე ვარ ბიზნესმენი, არ ვარ საჯარო პირი, არ ვარ პოლიტიკოსი, იშვიათად ვჩნდები კამერებთან და მირჩევნია, ჩემი საქმე ასე ვაკეთო, სამომავლოდაც ასე ვაპირებ…
_ როდის გადაწყვიტეთ „რუსთავი 2“-ის შესყიდვა და იცოდით თუ არა, რომ ქიბარ ხალვაშს რაიმე პრეტენზიები ჰქონდა ტელევიზიასთან მიმართებით?
_ კომპანიის ყიდვის სურვილი ჩემს ძმას გაუჩნდა. პირველ რიგში, იმიტომ, რომ მანამდეც იყო ტელესაკომუნიკაციო ბიზნესში, რამდენიმე კომპანიაში წილებს ფლობდა და მიიჩნევდა, რომ ასეთი მსხვილი აქტივი, როგორიც არის „რუსთავი 2“, ავტომატურად მოახდენდა მისი კაპიტალიზაციის ზრდას.
მე ეს სურვილი კი არა, ერთგვარი, აუცილებლობის განცდა გამიჩნდა 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, როცა ცხადი გახდა, რომ ივანიშვილის ხელისუფლება მალე დაიწყებდა შეტევას „რუსთავი 2“-ზე. „რუსთავი 2“-ის წილის შეძენა, ერთის მხრივ, რისკების გაყოფა იყო, მეორეც _ კომპანიის გადარჩენის მცდელობა, რადგან ჩემი ძმა, ლევანი, ფიზიკურად ვერ მოახერხებდა კომპანიის მართვას (მას ძალიან ბევრი სხვა ბიზნესინტერესი ჰქონდა და „რუსთავი 2“-ის მისახედად პირადი დრო და რესურსი ნაკლებად რჩებოდა). სწორედ ამიტომ, შევთანხმდით, რომ ამ აქტივს მე ვმართავდი. ასე გავხდი ამ კომპანიის მფლობელი.
ცხადია, იმ მომენტისთვის სამართლებრივი საკითხები და რისკები ბევრჯერ იყო შემოწმებული და გადამოწმებული. არავითარი დავა ამ კომპანიის წილებთან და მფლობელობასთან დაკავშირებით არ არსებობდა, მათ შორის, ქიბარ ხალვაშის მხრიდან. მას რომ რაიმე პრეტენზია ჰქონოდა, აუცილებლად მეცოდინებოდა, თუნდაც იმიტომ, რომ იმ პერიოდში მასთან მეგობრული ურთიერთობა მაკავშირებდა. ნებისმიერ მომენტში შეეძლო ეთქვა, _ გია, ჩემია (ან ვდაობ) და გაითვალისწინე, _ რაც არ გაუკეთებია მარტივი მიზეზის გამო: ის არაა ამ სარჩელის რეალური ავტორი და ამ სარჩელის უკან ხელისუფლება დგას, რაც ყველა კეთილსინდისიერი ადამიანისთვის ისედაც ცხადია.
_ დავაზუსტოთ: როცა თქვენ „რუსთავი 2“-ის მფლობელი გახდით, ქიბარ ხალვაშის მხრიდან რაიმე ტიპის კომუნიკაცია არ ყოფილა?
_ არა, არ ყოფილა, მან ზუსტად იცოდა, რომ ნებისმიერ დროს შეეძლო ჩემთან დაკავშირება. ჩვენ კომუნიკაცია მაშინ გვქონდა, როდესაც ის „რუსთავი 2“-ის მფლობელი იყო, მას შემდეგაც, როდესაც ის აღარ იყო „რუსთავი 2“-ის მფლობელი. მას არავითარი პრეტენზია არასდროს არ გამოუთქვამს. მეტიც, ჩემმა მეგობარმა ახლა შემახსენა: როცა ჩვენ ერთად კიევში შევხვდით ქიბარს და მის თანამშრომელს, მაშინ პირიქით, მე ვკითხე „რუსთავი 2“-ზე. არათუ არავითარი პრეტენზია არ ჰქონდა, ტელევიზიას უყურებდა, როგორც მოშორებულ ტვირთს!
_ რომელი წელი იყო, როცა ქიბარ ხალვაშს კიევში შეხვდით?
_ ზუსტად მახსოვს, ეს შეხვედრა შედგა ირაკლი ოქრუაშვილის ოპოზიციაში წასვლამდე, 2007 წლის აქციებამდე. კარგად მახსოვს, ქიბარ ხალვაშს ვკითხე, _ რას აპირებს ირაკლი-მეთქი? და მითხრა, _ პარტიას აკეთებსო…
_ ბატონო გიორგი, რაკი ირაკლი ოქრუაშვილი ახსენეთ, ის იყო „რუსთავი 2“-ის არაფორმალური მმართველი. ფაქტია, ტელევიზიების მფლობელები იმის მიხედვით იცვლებოდნენ, ვის რა გავლენა ჰქონდა იმ მომენტისთვის პრეზიდენტ სააკაშვილის კარზე.
_ ამაზე მართლა გულწრფელად ვერ გიპასუხებთ, იმიტომ, რომ არ ვაკვირდებოდი, არ ვცხოვრობდი საქართველოში და ძალიან იშვიათად ჩამოვდიოდი, სულ რამდენიმე დღით და, ძირითადად, ზაფხულში, ბათუმში, ოჯახთან ერთად დასასვენებლად. საერთოდ არ ვადევნებდი თვალყურს მფლობელების საკითხს. უკანა რიცხვით რომ გადავხედოთ და ამის ანალიზი დავიწყოთ, შეიძლება, გარკვეული კანონზომიერება ვიპოვოთ კიდეც, მაგრამ ამას ახლა არანაირი მნიშვნელობა აღარ აქვს. მე თვითონ განათლებით იურისტი ვარ, მაინტერესებდა არა პოლიტიკური მხარე, არამედ ის, რომ გარიგება კანონიერი ყოფილიყო. ჩემს ძმას კომპანიის ეკონომიკური ანალიზიც ჰქონდა გაკეთებული და ამის მერე, თავისთავად, იურიდიულად სწორად, ყოველგვარი პრობლემის გარეშე შევიძინეთ ეს წილი.
_ მიხეილ სააკაშვილს დიდი ხანია, იცნობთ?
_ კი, მიშა ჩემი ახლო მეგობარია…
_ გულწრფელად მიპასუხეთ: მას შემდეგ, რაც ტელევიზიის მფლობელი გახდით, მიხეილ სააკაშვილი ერეოდა თუ არა ტელეკომპანიის სარედაქციო პოლიტიკაში და ჰქონდა თუ არა მცდელობები, რომ რაიმე ტიპის გავლენა მოეხდინა, თუნდაც, ტელევიზიის პოლიტიკურ მიმართულებაზე?
_ რომ ვთქვა, რომ ტელევიზიაზე არ ვლაპარაკობდით, ეს არ იქნებოდა მართალი, მაგრამ რომ ვთქვა, რომ გავლენა ჰქონდა, ესეც არ იქნებოდა სწორი. მესმის, რომ ბევრი არ დაიჯერებს, მაგრამ ვინც მე კარგად მიცნობს, ვინც იცის ჩემი და მიშას ურთიერთობა, საერთოდ არ გაუჭირდება ამის დაჯერება. ჩვენი ურთიერთობა ყოველთვის ეფუძნებოდა მეგობრობას და კიდევ უფრო მეტად, _ თანამოაზრეობას. ამ ჭრილში იყო ჩვენი ნებისმიერი საუბარიც, მათ შორის, ტელევიზიაზე. ჩემს პიროვნებას და ჩვენს მეგობრულ ურთიერთობასაც რომ თავი გავანებოთ, ის კომპანიაზე გავლენას ვერ იქონიებდა, თუნდაც იმიტომ, რომ ეს ტელევიზია არ ფინანსდებოდა არავის მიერ მას შემდეგ, რაც მე „რუსთავი 2“-ის მფლობელი გავხდი. კომპანიას, გარდა იმისა, რომ ყველაზე გავლენიანი ტელევიზია იყო, ყოველთვის ვუყურებდი, როგორც ბიზნესს. ბიზნესის გარანტია იყო მისი დამოუკიდებლობა, მკაფიო ინტერესი მქონდა, რომ ეს ტელეკომპანია ყოფილიყო დამოუკიდებელი, მაშინ ის იქნებოდა ავტომატურად კრიტიკული, ავტომატურად რეიტინგული და ავტომატურად მომგებიანი, რასაც მე მივაღწიე კიდეც.
_ ანუ იმას მეუბნებით, რომ „რუსთავი 2“ მომგებიანი ტელეკომპანიაა და შავი ფულის კონვერტებით დარიგება, როგორც სხვა დროს იყო, თქვენ აღარ დაგჭირვებიათ?
_ არანაირი შავი ფული და კონვერტები. ეს ხომ ძალიან ადვილი გადასამოწმებელია. მადლობა ღმერთს, საქართველოში საგადასახადო სისტემა იმ დონემდე მივიდა, როდესაც ყველაფერი კონტროლდება და ყველაფერი გახსნილია. ფაქტობრივად, ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს, ვისაც შესაბამისი ცოდნა აქვს, ამის გადამოწმება ძალიან მარტივად შეუძლია, იმიტომ, რომ ეს არ არის რაღაც დახურული ინფორმაცია.
_ ბატონო გიორგი, როცა 2012 წელს ხელისუფლება შეიცვალა და „ქართული ოცნება“ მოვიდა სათავეში, არ გქონიათ შემოთავაზება, რომ ტელეკომპანია დაგეთმოთ, ან გაგეყიდათ?
_ კი, იყო ამაზე საუბარი, ჩემმა ძმამ პირველ ინტერვიუში ილაპარაკა კიდეც, რომ იყო ასეთი შემოთავაზება, რომ ეს ტელევიზია საბჭოსთვის გვეჩუქებინა, რაზეც ლევანმა, რა თქმა უნდა, უარი უთხრა. რატომ უნდა ვაჩუქოთ ვიღაცას რაღაცა, ჩვენთვის ეს სრულიად გაურკვეველია…
_ თუ საიდუმლო არ არის, ვისგან იყო შემოთავაზება?
_ ბიძინა ივანიშვილის უახლოესი გარემოცვიდან.
_ ვინ შედიოდა იმ საბჭოში, რომლისთვისაც ტელევიზიის ჩუქებას ივანიშვილი ითხოვდა?
_ საბჭოს შემადგენლობა არ ვიცი… ეს რომ რაღაც პატარა ტელევიზია ყოფილიყო, არავინ არაფერს შემოგვთავაზებდა, მაგრამ „რუსთავი 2“-ის შემთხვევაში ხელისუფლებას კონკრეტული ინტერესი ჰქონდა, რომ ტელევიზია მათ მიერ კონტროლირებადი ყოფილიყო, ეს პირველი დღიდანვე ცხადი იყო, ჩანდა თანამდებობის პირების საჯარო გამოსვლებშიც, აგრეთვე მინდა, ყველას შევახსენო პარლამენტში სპეციალურად შექმნილი კომისია, რომელსაც თინა ხიდაშელი ხელმძღვანელობდა და ამიტომაც იყო ეს შემოთავაზება. ამ სტრუქტურას ხუმრობით ჩვენ „ბრძენთა საბჭო“ შევარქვით.
_ ხიდაშელი გაგახსენდათ და ყოფილმა თავდაცვის მინისტრმა ამ დღეებშიც გააკეთა განცხადება, რომ ეს არის ორ კერძო სუბიექტს შორის დავა და ის არ აპირებს, ყარამანაშვილების ქონებაზე იდარდოს…
_ გულახდილად გეტყვით, ზოგადად, თინა ხიდაშელის პრინციპებზე არ ვარ მაღალი წარმოდგენის, მაგრამ ინტელექტზე პრეტენზიის მქონე ადამიანი, ჩემი აზრით, არ უნდა ლაპარაკობდეს, რომ ეს არის ორ სუბიექტს შორის დავა, კერძოდ, ჩემსა და ქიბარს შორის დავა, იმიტომ, რომ მე და ქიბარს არავითარი მოლაპარაკება არ გვქონია, ჩვენ არ გვქონია არავითარი შეთანხმება, ჩვენ არანაირ დოკუმენტზე ხელი არ მოგვიწერია, ჩვენ ამ თემაზე არ გვილაპარაკია და სადავო თემა ჩვენ შორის არ არსებობს. ჩემსა და ქიბარს შორის ათი მფლობელი იყო, თუ არ მეშლება…
ინტელექტის მქონე ადამიანი არ უნდა ლაპარაკობდეს, რომ ეს შეიძლება იყოს ორ სუბიექტს შორის დავა, იმიტომ, რომ ამ ორ სუბიექტს არაფერი საერთო ერთმანეთთან არ ჰქონია და დავის საგანიც მათი მოლაპარაკება უნდა ყოფილიყო, რაღაც შეთანხმება მაინც. ქიბარ ხალვაშს შეეძლო ედავა იმასთან, ვისაც მიჰყიდა. მასთან, რატომღაც, პრეტენზია არ აქვს და პირდაპირ ჩემთან დაობს, რომელ ლოგიკას ექვემდებარება?
_ მას შემდეგ, რაც „ბრძენთა საბჭოს“ „რუსთავი 2“-ის ჩუქებაზე უარი უთხარით, დაიწყო თუ არა ფინანსური წნეხი, თუ ხელისუფლება, უბრალოდ, გაყუჩდა და დაელოდა, როდის ექნებოდა საშუალება, რომ ქიბარის მეშვეობით სასამართლო დავა დაეწყო?
_ ვერ ვიტყვი, რომ გაყუჩდა, მაგრამ იმასაც გულახდილად გეუბნებით, რომ ძალიან სერიოზული აქტივობა მათი მხრიდან არ ყოფილა. ახლა, როგორც ჩანს, ემზადებოდნენ. კულუარულად რამდენჯერმე გამიგია ქიბარის სახელი, მაგრამ ვერაფრით დავიჯერებდი, რომ ქიბარი ამას დათანხმდებოდა. საერთოდ, თუ ამ ტელევიზიის წარსულთან დაკავშირებით რაღაც დავა შეიძლებოდა, ალბათ, ქიბარი იყო ყველაზე ცუდი და წარუმატებელი არჩევანი. რატომღაც, ამ ხელისუფლებამ ზუსტად ეს ადამიანი აირჩია.
_ ბატონო გიორგი, იყო თუ არა ამის წინაპირობა ის, რომ ქიბარ ხალვაშის და შეიყვანეს „ქართული ოცნების“ საპარლამენტო სიაში, კავშირს ხედავთ?
_ ამაზე მე ვერაფერს ვიტყვი. შეიძლება, იყო, შეიძლება _ არა…
_ ელოდით თუ არა უზენაესი სასამართლოს ასეთ გადაწყვეტილებას, რომ ბოლო ინსტანციის სასამართლო საქართველოში „რუსთავი 2“-ს სამართლიანი სასამართლოს შანსს მოუსპობდა?
_ არ ველოდი…
_ სტრასბურგის სასამართლომ მართლაც უპრეცედენტო გადაწყვეტილება მიიღო, იმიტომ, რომ მედიასთან დაკავშირებით ასეთი მუხლი ჯერ არ გამოუყენებია და უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილების მოქმედება შეაჩერა. ელოდებით იმას, რომ სტრასბურგში მაინც შეძლებთ თქვენი სიმართლის დამტკიცებას და მოუგებთ ხელისუფლებას ამ ბრძოლას, რომელსაც დამოუკიდებელი მედიისთვის ბრძოლა ჰქვია?..
_ აბსოლუტურად დარწმუნებული ვარ…
_ აუცილებლად უნდა გკითხოთ: მას შემდეგ, რაც საქართველოში ჩამოხვედით და საქართველოში ჩამოსვლამდეც, პერიოდულად ვრცელდებოდა ხმები, რომ თქვენ უკვე კულისებში შეუთანხმდით ბიძინა ივანიშვილს და ტელევიზიას თმობთ. ახლა მეუბნებით, რომ სტრასბურგში ბოლომდე ბრძოლას აპირებთ.
_ არ გეთანხმებით, ახლა არ გეუბნებით, ეს ნათქვამი მაქვს ყველა ინტერვიუში… მსგავსი არაფერი ყოფილა და არასდროს განმიხილავს. ეს იქნებოდა როგორც „რუსთავი 2“-ის კოლექტივის, ასევე მთლიანად ქართული საზოგადოების ღალატი, რასაც მე და ჩემი ძმა არასდროს ვიკადრებთ!
_ მე პირველად ვწერ თქვენთან ინტერვიუს, ამიტომ, აქედან გამომდინარე, ისევ უნდა გკითხოთ: ბიზნესმენი ბიძინა ივანიშვილი ბიზნესმენ გიორგი ყარამანაშვილს კულისებში გარიგებას არ გთავაზობდათ?
_ ამაზეც საჯაროდ მაქვს ჩემი პოზიცია დაფიქსირებული… მართალია, მე ვარ ბიზნესმენი, „რუსთავი 2“-ს ვუყურებდი, როგორც ბიზნესს, მეტიც, პრეტენზია მაქვს იმაზე, რომ მე ვაქციე საქართველოში ტელევიზია მომგებიან ბიზნესად და მართლაც დამოუკიდებლად, ამ შემთხვევაში ეს ერთი მეორის გარეშე არ არსებობს, ძალიან მიბმულია. რაღაც მოკლე პერიოდის მერე გადავწყვიტე ამ ბიზნესის გაყიდვა. ეს საჯაროდაც მითქვამს, ეს მაშინ არხის მენეჯმენტმაც იცოდა, არასდროს დამიმალავს. ამას მაშინ გამოხმაურება არ მოჰყოლია და მას მერე არავითარი შემოთავაზება არ ყოფილა, თუმცა გულახდილად გეტყვით, ბოლო პეროიდში, ბრძოლა „რუსთავი 2“-ის წინააღმდეგ აკრძალული ხერხებით მიმდინარეობდა. ამ ზეწოლების ფონზე კომპანიის გაყიდვა სრულიად წარმოუდგენლად მიმაჩნდა. ახლაც მიმაჩნია, რომ „რუსთავი 2“-ის გაყიდვა შეუძლებელია, იმიტომ, რომ აქ უკვე სხვა ვალდებულებებია, სხვა ვალდებულებებია ქვეყნის წინაშე, სხვა ვალდებულებებია ჩვენი თავდადებული ჟურნალისტების წინაშე, რომელთა ყოველდღიური საქმიანობა გმირობის ტოლფასია. მე ვაგრძელებ ბრძოლას და ეს ბრძოლა ბოლომდეა მისაყვანი.
მფლობელები ვართ დამოუკიდებელი არხის, სარედაქციო პოლიტიკის დამოუკიდებლობა ფუნდამენტია, გაყიდვით ეს კომპანია არ იყიდება!!! ჩემი მხრიდან ეს სრულიად ცალსახა და მკაფიო განცხადებაა.
_ ბატონო გიორგი, გულახდილად მითხარით, ჩარეულხართ თუ არა სარედაქციო პოლიტიკაში, გითქვამთ თუ არა ჟურნალისტებისთვის ან მენეჯმენტისთვის, რომ რაიმე ტიპის სიუჟეტი უნდა მოამზადონ, ან მომზადებული სიუჟეტი უნდა ამოიღონ?
_ ჯერ ერთი, მე იმდენად აპოლიტიკური ადამიანი ვარ, რამდენიც საქართველოში შეიძლება ცოტა იყოს. ამას ხელს უწყობს ისიც, რომ, ფაქტობრივად, არ ვცხოვრობ საქართველოში და არ ვიცნობდი ქართული პოლიტიკის სამზარეულოს. 2012 წლის არჩევნებამდე ოთხი თვე საერთოდ არ ჩამირთავს ტელევიზორი. ერთი სიტყვით, არც ჩარევის სურვილი გამჩენია ოდესმე და, რომც გამჩენოდა, ამას ვერასდროს გავაკეთებდი ამ სუბიექტური დისტანციისა და ბევრი რამის არცოდნის გამო…
_ სტრასბურგში დავა, ალბათ, ხანგრძლივი იქნება, კომპანიის ქონებას ყადაღა ადევს. რამდენად რეალურია „რუსთავი 2“-ის ფინანსური გაკოტრება?
_ ტელევიზია ბოლო ორი წელია, საშინელი პრესის ქვეშ იმყოფება, რაც არ შეიძლებოდა არ ასახულიყო მის ფინანსურ მდგომარეობაზეც, რა თქმა უნდა… ყველა ხედავს, რომ ხელისუფლება პრინციპულად არ ხსნის ყადაღას და ტელევიზიას ნორმალური ფუნქციონირების საშუალებას არ აძლევს, თუნდაც ფინანსურად. რა თქმა უნდა, მას ახრჩობს და გუდავს. სწორედ ამიტომ ჩამოვედი საქართველოში, რომ რთულ და გადამწყვეტ მომენტში ტელევიზიის კოლექტივის, ჟურნალისტების გვერდით ვიყო, კომპანია არ გაკოტრდეს და კომპანიის ფინანსური მართვა ჩემს თავზე ავიღო, რამდენადაც ეს შესაძლებელი იქნება… სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევას არ ვაპირებ, ყველა ჟურნალისტი თავის საქმიანობაში დამოუკიდებელი იყო და იქნება.

„ქრონიკა+“-ის მთავარი რედაქტორი ელისო კილაძე