რას მიიჩნევს ეროვნული უმცირესობების მთავარ პრობლემად ალი ბადიროვი და იყენებენ თუ არა პოლიტიკური ლიდერები რელიგიურ ლიდერებს პოლიტიკური მიზნებისთვის. ალი ბადიროვი 27 წლის ახალგაზრდაა. ორი წლის წინ, არასამთავრობო ორგანიზაცია – „საქართველოს აზერბაიჯანელ იურისტთა ასოციაცია“ დააფუძნა და ეთნიკური უმცირესობების ინტეგრაციაზე მუშაობს. ამ კუთხით ყველაზე მთვარი პრობლემა, როგორც ალი ამბობს, დასაქმებაა, ანუ მართალია, ღია დისკრიმინაცია არ ხდება, მაგრამ ის ეთნიკური აზერბაიჯანელები, სომხები თუ სხვა ეროვნების წარმომადგენლები, რომლებმაც კარგად არათუ სახელწმიფო ენა იციან, არამედ, განათლებულებიც არიან, სახელმწიფო სტრუქტურებში ვერ საქმდებიან, რაც ახალ თაობას სტიმულს უკარგავს – მშობლები შვილებს ეუბნებიან, თურმე, სწავლა რათ გინდათ, წარმატებას მაინც ვერ მიაღწევთ და უმჯობესია, ბიზნესში წახვიდეთო…
– ალი, საქართველოში ეთნიკური უმცირესობების მთავარი პრობლემა რა არის და, საერთოდ, მხოლოდ აზერბაიჯანელების უფლებებზე ზრუნავ თუ სხვა ეთნიკურ უმცირესობებსაც იცავ?
– საქართველო მრავალეროვანი ქვეყანაა და ჩემი ასოციაციის ერთ-ერთი მიზანი ეთნიკური უმცირესობების საზოგადოებაში ინტეგრაციაა, თუმცა ეთნკურ აზერბაიჯანელებთან მუშაობა უფრო გვიადვილდება, რადგან მხოლოდ სახელმწიფო კი არა, მათი მშობლიური ენაც ვიცით. ისე, აზერბაიჯანელებს ხანდახან საქართველოს მეორე უმრავლესობასაც გვიწოდებენ, რადგან ეთნიკური უმცირესობებიდან საქართველოში ყველაზე ბევრი სწორედ ეთნიკური აზერბაიჯანელი ცხოვრობს. ყველაზე მთვარი კი, ინტეგრაციის პრობლემაა.
– ეს ძალიან ზოგადი ნათქვამია. ამიტომ, მოდი, კონკრეტიკაზე გადავიდეთ. მაგალითად, შენ, როცა არასამთავრობო ორგანიზაციის შექმნა დააპირე, პრობლემა შეგექმნა?
– საქართველოში არსებობს კანონი, რომელსაც ეთნიკური უმრავლესობის ერთი წარმომადგენელიც ვერ დაარღვევს.
– რას გულისხმობ?
– რას და, – ვთქვათ , იუსტიციის სახლის რომელიმე თანამშრომელს სურვლიც რომ ჰქონოდა, ჩემი არასამთავრობო რეგისტრაციაში არ გაეტარებინა, ამას ვერ გააკეთებდა, რადგან კანონს ვერ დაარღვევდა, მაგრამ თავის მოტყუება იქნება, რომ ვთქვათ, საქართველოში ეთნიკურ უმცირესობებს პრობლემები არ აქვთო. საერთოდ, ინტეგრაცია მხოლოდ სიტყვით არ უნდა ხდებოდეს. ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები ერთი პოლიტიკური პარტიის ლიდერებს შორისაც არ არიან.
– პოლიტიკურ პარტიას კანონი ავალდებულებს, რომ იგივე საპარლამენტო სიაში ყოველი მესამე, ან მეოთხე ეთნიკური არქართველი უნდა ჰყავდეს?
– არა. სხვათა შორის, კანონში იმის შესახებაც არაფერი წერია, რომ საქართველოს პარლამენტში სამი ეთნიკურად აზერბაიჯანელი და სამიც სომეხი უნდა იყოს, თუმცა ამაზე არაფორმალური, ასე ვთქვათ, კვოტა არსებობს. მოკლედ, ინტეგრაცია, ასე თუ ისე, ხდება, მაგრამ ბოლომდე – არა და მგონია, ასე იმიტომაა, რომ არ უნდათ, თავში „აგვივარდეს“.
– ალი, სახელმწიფო სამსახურში მუშაობის დაწყება გიცდია და უარი მხოლოდ იმიტომ უთქვამთ, რომ ეთნიკური აზერბაიჯანელი ხარ?
– კი ბატონო, მიცდია, მაგრამ ვინაიდან პოლიტიკური პარტიის აქტივისტი არც წინა ხელისუფლების დროს ვიყავი და არც ახლა ვარ, ნაცნობის გარეშე თბილისში, საჯარო სამსხურში დასაქმება ვერ შევძელი, თუმცა არავის უთქვამს, სამსახურში იმიტომ არ გიღებთ, რომ აზერბაიჯანელი ხარო. ამის თქმა ღია დისკრიმინაცია იქნება, რასაც ფარული დისკრიმინაცია ჯობია, რომლის დამტკიცებაც გაჭირდება. მარნეულის მინიციპალიტეტის გამგეობაში კი, კონკურსის წესით მოვეწყვე, თუმცა რიგით თანამდებობაზე და დაწინაურების პერსპექტივის გარეშე. შესაბამისად, ერთი წლის შემდეგ, სამსახურიდან წამოვედი, რადგან მივხვდი, რომ საქართველოში ეთნიკური აზერბაიჯანელის სამსახურებრივი დაწინაურება არ ხდება, თუნდაც აზერბაიჯანელებით ისე კომპაქტურად დასახლებულ მუნიციპალიტეტში, როგორიც მარნეულია.
– მაინც, ვერ გავიგე, ეს ფარული დისკრიმინაცია რაში გამოიხატება?
– ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენლები, რომელთაც განათლება აქვთ, ცოტანი არ არიან, მაგრამ მათი დასაქმება არ ხდება, თან საკმარისი მხოლოდ უბრალო დასაქმება არაა – ეს ხალხი ქვეყნის საქმიანობაში რეალურად რომ ჩაერთოს, ცოტა მაღალ საფეხურზე უნდა იყოს.
– ანუ?
– ანუ ის, რომ ამდენი მინისტრი გყვავს, მინისტრის მადგილეები კი – სამჯერ მეტი, მაგრამ აქედან ეთნიკური აზერბაიჯანელი არ არის.
– ალი, საქართველოში იმდენი არაქართველი ცხოვრობს, მინისტრებისა და მათი მოადგილეების პოსტებზე სულ ისინი რომ დაინიშნონ, საქართველოს მთავრობაში ქართველი აღარავინ იქნება!
– ამაზე ნუ იდარდებ! ეთნიკური უმცირესობები არ გავბედავთ და არასოდეს ვიტყვით, ყველა მინისტრი და მისი მოადგილე ჩვენი წარმომადგენელი უნდა იყოსო, მაგრამ უმაღლეს სახელმწიფო თანამდებობებზე ჩვენი ინტეგრაცია რაღაცნაირად უნდა მოხდეს, რაც განათლებულ ეთნიკურ არაქართველებს წაახალისებს, ანუ ახალგაზრდები მიხვდებიან, რომ განათლებით ინტეგრაცია და წარმატება შესაძლებელია. ამიტომ, ქართულ ენასაც კარგად ისწავლიან და უმაღლეს განათლებასაც მიიღებენ.
– მაშასადამე, ეთნიკური არქართველები ქართულს მხოლოდ ამ მოტივით არ სწავლობენ?
– არა, შეიძლება, ბევრს სურვილიც არ აქვს. ბევრს კი, მშობლები თუ ახლობლები ეუბნებიან, რათ გინდა, ისწავლო – ჯამალამ ისწავლა, ალიმ ისწავლა, მაგრამ მათ რას მიაღწიეს და შენ რას მიაღწევო. ვანო, ამ ფრაზას ქვემო ქართლსა და კახეთის რამდენიმე ადმინისტრაციულ ერთეულში, სადაც ეთნიკური აზერბაიჯანელები კომპაქტურად ცხროვრობენ, ხშირად მოისმენ.
– როგორც ვხვდები, ოჯახები შვილებს სწავლისკენ არ უბიძგებენ, არა?
– საამისოდ ოჯახებს სერიოზული არგუმენტი აქვთ და შვილებს ეუბნებიან, თქვენი ინტეგრაცია მაინც ვერ მოხდება და შესაბამის თაამდებობაზე ვერ გიხილავთ. ამიტომ, უკეთესია, ბიზნესით დაკავდეთო. კარგი იქნება, თუკი ეს სტერეოტიპი დაიმსხვრევა.
– ალი, რაკიღ სწავლა-განათლებას შევეხეთ, შეგეკითხები: მსმენია, ეთნიკური აზერბაიჯანელები სწავლის საშუალებას უფრო მეტად გოგოებს არ აძლევენო. არ გეწყინოს და, თქვენი ხალხი გოგოს შვილად თვლის?
– ვანო, ძალიან ცუდად გამოგივიდა, მაგრამ არა უშავს… ეთნიკურ უმცირესობები ჯერ ვაჟების ინტეგრაციას ვერ ახდენენ და ახლა, უცებ მდედრობით სქესზე გადავედით…
– ინტეგარციისთვის სქესს რა მნიშვნელობა აქვს?
– მდედრობითი სქესის ისეთი წარმომადგნელებიც არიან, რომლებიც სახელმწიფო ენსაც ფლობენ და განათლებულებიც არიან, მაგრამ არც მათი ინტეგრაცია ხდება.
– მოკლედ, ოჯახები ქალიშვილებს განათლების მიღებაში ხელს უშლიან?
– ხელი შეიძლება, ბიჭებსაც შეუშალონ, მაგრამ გოგოებს უფრო ხშირად ეუბნებიან, ჯობია, დაოჯახდეო, თუმცა ამის ოფიციალური სტატისტიკა არ არსებობს. საერთოდ, ამ თემაზე ყურადღების გამახვილება სწორად არ მიმაჩნია.
– ადრეული ქორწინებაც ისევ აქტუალურია თუ ეს ტრადიცია წარსულს ჩაბარდა?
– სკოლის დამთავრებამდე ადრე უფორ ბევრი თხოვდებოდა. ახლა კი, რელიგიური ორგანიზაცებისა თუ არასამთავრობ სექტორისგან, ასევე, სახელმწიფოს მხრიდან ამის ანტიპროპაგანდა ხდება, რაც კარგია და ამის გამო ძალიან ბევრი ოჯახი დაჯარიმდა. შესაბამისად, ახლა ვითარება შედარებით უკეთესია.
– ალი, განათლების ნაკლებობა და ის, რომ ეთნიკური უმცირესობების საზოგადებაში ინტეგრაცია არ ხდება, ურთიერთკავშირშია?
– რა თქმა უნდა, მაგრამ იმას ვამბობ, რომ სრულად ინტეგრაციას ვერც განათლებულები ახდენენ, რის გამოც შეიძლება ისე მოხდეს, რომ ეთნიკურ უმცირესობებში განთლება პოპულარული აღარ იყოს.
– ეთნიკურ უმცირესობებში დღეს სწავლა პოპულარულია თუ არა?
– არც იქითაა და არც – აქეთ, მაგრამ კიდევ ერთხელ ვამბობ, განათლებულთა წახალისება აუცლებელია…
– მსმენია, რომ ეთნიკური აზერბაიჯანელები სასწავლებლად რელიგიურ სკოლებში მიდიან. ასევე, საუბარი ფუნტამენტალური ისლამის მომძლავრებაზეცაა.
– „ფუნდამენტალურ ისლამში“ ვაჰაბიზმს გულისხმობ?
– დიახ…
– ვაჰაბიტები, როგორც წესი, ფსევდოსუნიტები არიან და ისინი თავს სალაფიტებსაც უწოდებენ.
– ალი, შენ შიიტი ხარ?
– დიახ, მაგრამ სუნიტებთან მშვენიერი ურთიერთობა მაქვს…
– ესე იგი, მორწმუნე მუსულმანი ხარ – მეჩეთში დადიხარ?
– ხშირად არა. როგორც ყველა ადამიანს, ცოდვები მეც მაქვს, მაგრამ ვცდილობ, მორწმუნე ვიყო. მოკლედ, მუსლიმი ან შიიტი უნდა იყოს, ან სუნიტი, თუმცა შიიტებსა და სუნიტებს შეიძლება მშვენიერი ურთიერთობა ჰქონდეთ. ისე, ვაჰაბიტები არ აღიარებენ, რომ ვაჰაბიტები არიან, თუმცა ეს იდეოლოგია არსებობს დ მისი მიმდევრების გარკვეული ნაწილი შეიძლება მომავალ ტერორისტებადაც კი ჩავთვალოთ.
– საქართველოში მცხოვრები ზერბაიჯანელები შიიტები ხართ თუ სუნიტები?
– შიიტებიც ვართ და სუნიტებიც. ისე, სუნიზმს რადიკალურ ისლამთან საერთო არაფერი აქვს, ანუ სუნიზმიც ისლამის ისეთივე იდეოლოგიაა, როგორც – შიიზმი. ამიტომ, ვაჰაბიზმის პრობლემა და ვითომ მუსლიმების მიერ მოწყობილი ტერაქტები, პირველ რიგში, ჩვენ გვაღიზიანებს. ზოგი ამბობს, ისლამიზმში საფრთხეს ვხედავო, მაგრამ ისლამი საფრთხე არავისთვისაა! ისლამი ძალიან კარგი რელიგიაა და, სხვა რელიგიების მსგავსად, სიკეთეს ქადაგებს, თუმცა ფსევდო მუსლიმები ნამდვილად არსებობენ, რომლებიც შეიძლება, მომავალ ტერორისტებად ჩავთვალოთ. ამიტომ, ამ მხრივ ზომების მიღება და მათი ქმედებების ადრეულ ეტაპზე აღკვეთა კარგი იქნება, თუმცა ვიმეორებ, არ შეიძლება, მუსლიმები ტერორიზმთან გავაიგივოთ, რადგან გამორიცხული არაა, ფსევდო ქრისტიანებიც გამოჩნდნენ, რომლებმაც იმიტომ, რომ ვითომ ბიბლია ასწავლის, ტერაქტები მოაწყონ! ამ შემთხვევაშიც არავინ უნდა თქვას, რომ ქრისტიანიზმში ხედავს საფრთხეს.
– ალი, ეროვნულ უმცირესობათა რელიგიურ ლიდერებს პოლიტიკოსები საკუთარი მიზნებისთვის იყენებენ?
– მარნეულში შიიტთა ერთ-ერთ მთავარ ლიდერს, ჰაჯი ჰაჯიევს ვიცნობ, იქ ალი ალიევიცაა, მაგრამ პოლიტიკაში არ ერევიან და შემიძლია, დარწმენით ვთქვა, რომ იგივე ბოლო არჩევნებში მხარი ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობის წარმომადგენლისთვის არ დაუჭერიათ!
– იმამკულიევს გულისხმობ?
– დიახ. სულიერ ლიდერებს მხარი მისთვის რომ დაეჭირათ, მეორე ტურში 27 პროცენტზე ბევრად მეტს მიიღებდა. ისე, მხარდაჭერა დასაშვებია და ცუდს იმაშიც ვერაფერს ვხედავ, რომ მაგალითად, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა, უწმინდესმა და უნეტარესმა გიორგი კვირიკაშვილს წარმატება მიულოცოს, თუმცა ყველაფერ ამას პოლიტიკური ძალები თუ არასამთავრობო სექტორი სხვანაირად უყურებენ. ამიტომ, ეთნიკური უმცირესობებისა თუ უმრავლესობის რელიგიურ ლიდერებს სიფრთხილე მმართებთ.
– ისე, ბოლო 25 წელია, ეთნიკური უმცირესობები ყველა ხელისუფლების „საარჩევნო ბეღლად“ ითვლება. რატომ?
– ალბათ, შიშის გამო.
– ეთნიკურ უმცირესობებს რატომ ეშინიათ?
– შეიძლება, ეთნიკური უმრვალესობის წარმომადგენელსაც შეეშინდეს, მაგრამ ეს შიში ეთნიკურ უმცირესობებში უფრო მეტად არსებობს, რადგან მათ ენა, თავიანთი ელემენტარული უფლებები და ისიც კი არ იციან, რომ ოპოზიციონერობა დასჯადი არაა! ავიღოთ, მაგალითად, ბოლო არჩევნები – მარნეულში, პირველი ტური აშკარად იმამკულიევმა მოიგო, მაგრამ იმიტომ კი არა, რომ ნაციონალი იყო, არამედ, იმიტომ, რომ ეთნიკური და რელგიური უმცირესობის წარმომადგენელია. ისე, ყველაფერი პირველ ტურშივე დამთავრდებოდა, მესამე ადგილზე გასულს კანდიდატურა რომ მოეხსნა.
– სხვათა შორის, საინტერესოა, იმამკულიევმა მეორე ტური დიდი ანგარიშით რატომ წააგო?
– ხაზგასმით ვამბობ, რომ „ქართულ ოცნებასთან“ პრობლემა არ მაქვს, მაგრამ სიმართლე უნდა ვთქვა: იმ წუთას, როგორც კი ყიზილაჯლოს ინციდენტში მონაწილეები კარგი გაშუქებით დააკავეს, მივხვდი, რომ მეორე ტურს „ოცნება“ მოიგებდა! მოკლედ, ხალხმა იფიქრა, რათ მინდა, სახელისუფლებო პარტიას დავეტაკო, როცა აგერ, 6-7 ახალგაზრდა დაიჭირესო.
– 8 ოქტომბერს, ყიზილაჯლოში „ოცნებას“ პროვოკაციის მოწყობა რაში აწყობდა?
– ნამდვლად არ აწყობდა.
– აბა, რეალურად, რა მოხდა?
– შეიძლება, დეტალურად არ ვიცი, მაგრამ როგორც ინფორმაცია მაქვს, ადგილი გაყალბების მცდელობას ჰქონდა. ისე, 22 ოქტომბერს, განმეორებით კენჭისყრაში იმამკულიევმა გაიმარჯვა და ეს მეტყველებს, რომ 8 ოქტომბერსაც არჩევნებსაც ის იგებდა, მაგრამ 22 ოქტომბრის შემდეგ სიტუაცია გარკვეულწილად შეიცვალა – იმამკულიევმა გარკვეული შეცდომები დაუშვა, რის გამოც მისი რეიტინგი, ცოტა არ იყოს, დავარდა…
მოკლედ, 8 ოქტომბერს პროვოკაცია არც ერთ მხარეს აწყობდა და არც _ მეორეს. ყოველ შემთხვევაში, დარწმუნებული ვარ, ერთ პოლიტიკურ ლიდერსაც არ უთქვამს, ქვები ისროლეთო. ტემპერატურა თავისით აიწია – როგორც ვიცი, არჩევნების გაყალბებას ეთნიკურად აზერბაიჯანელი ცდილობდა… საერთოდ, პოლიტიკა ცოტა ჭუჭყიანია. სულ პირველ პროვოკაციად კი იმას ვთვლი, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ მარნეულის მაჟორიტარ კანდიდატად ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენელი არ დაასახელა. ასე რომ მოქცეულიყო, დარწმუნებული ვარ, „ოცნება“ არჩევნებს პირველსავე ტურში თავისუფლად მოიგებდა, რადგან რელიგიურ და განსაკუთრებით, ეთნიკურ უმცირესობებს ასეთი რამ გვახასიათებს: ხმას სახელისფლებო კანდიდატს ვაძლევთ ხოლმე.
_ მაშასადამე, ალი, შენც ხელისუფლების მხარდამჭერი ხარ?
_ იცი, საქმე რაშია? _ ვცდილობ, ყველა პოლიტიკურ ძალასთან კარგი ურთიერთობა მქონდეს, მითუმეტეს, არასამთავრობო სექტორს წარმოვადგენ და რომელიმე ძალისადმი, თუნდაც სახელისუფლებო პარტიისადმი ღია მხარდაჭერა არ იქნება სწორი.
_ რამდენი ხანია, „ენჯეოშნიკი“ ხარ?
_ არასამთავრობო ორგანიზაცია _ „საქართველოს აზერბაიჯანელ იურისტთა ასოციაცია“ ორწელიწადნხევრის წინ დავაფუძნე.
_ „ნაცების“ დროს რას საქმიანობდი?
_ რას და, _ ვცდილობდი, მუშაობა საჯარო სამსახურში დამეწყო, მაგრამ ვერ მოვახერხე.
_ ალი, ერთი პროვოკაციული შეკითხვა უნდა დაგისვა…
_ კი ბატონო, პრობლემა არაა…
_ ამბობენ, ბევრ „ენჯეოშნიკზე“ „ნაცებს“ კომპრომატები აქვთ და ამიტომ არასამთვრობოთა ნაწილი დღესაც ყოფილი ხელისუფლების ინტერესებს ატარებსო…
_ ასეთ რამეს ჩემზე ვერ იტყვიან, რადგან ჩემი არასამთავრობო ორგანიზაცია არც „ნაციონალების“ დროს დაფუძნებულა და არც _ ხელისუფლებიდან მათი წასვლისთანავე. საერთოდ, აპოლიტიკური თუ არა, აპარტიული ვარ!
_ და რისთვის იბრძვი?
_ რისთვის და, _ ეთნიკური უმცირესობების ქართულ საზოგადოებაში ინტეგრაციისთვის.
_ შენმა არასამთავრობომ ამ კუთხით რამე ქმედითი ნაბიჯი გადადგა?
_ დიახ, პატარა წვლილი უკვე შევიტანეთ და მომავალში უფრო დიდ წვლილსაც შევიტანთ.
_ ეს „პატარა წვლილი“ მაინც, რა არის?
_ მაგალითად, ყველა მუნიციპალიტეტში, სადაც აზერბაიჯანულენოვანი სკოლები ფუნქციონირებს, სამოქალაქო განათლების ოლიმპიადას ვატარებთ.
_ ამ ოლიმპიადას მხარს საქართველოს განათლების სამინისტრო უჭერს?
_ სხვათა შორის, როცა დირექტორებს ვეუბნებოდით, რომ ასეთი ღონისძიების ჩატარება გვინდოდა, გადაწყვეტილებას დამოუკიდებლად ვერ იღებდნენ და გვეკითხებოდნენ, განათლების სამინისტროს ნებართვა გაქვთო? მართალია, ასეთი ნებართვა საჭირო არაა, მაგრამ განათლების სამინისტროს მაინც მივმართეთ, საიდანაც გვიპასუხეს, რომ სკოლას მსგავს აქტივობაში მონაწილეობის მიღება დამოუკიდებლად შეუძლია.
_ ალი, ამ ოლიმპიადის მიზანი რა არის?
_ მოსწავლეებს პასუხის გაცემა ისეთ შეკითხვებზე უწევთ, მაგალითად, როგორიცა, ეთნიკურ აზერბაიჯანელს საქართველოს პრეზიდენტობა შეუძლია თუ არა. ზოგი პასუხობდა, არ შეუძლიაო, ზოგი კი, _ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ სახელს და გვარს შეიცვლისო, ანუ ოლიმპიადა სამოქალაქო ცოდნის ამაღლებასა და ინტეგრაციას ემსახურება. ამასთან, ბავშვებს სწავლის მეტი სტიმული ეძლევათ.
_ ოლიმპიადა ქართულად ტარდება?
_ არა, ქართულ და აზერბაიჯანულ ენებზე…
_ სხვათა შორის, საინგილოში ქართული სახელმძღვანელოების შეტანა გაძნელებულია. ამ კუთხით არ აქტიურობ?
_ ინტეგრაცია ორმხრივი პრობლემაა, მაგრამ ეს კონკრეტული საკითხი სხვა სახელმწიფოს საქმეა, თუმცა ვცდილობ, რომ ქართულ-აზერბაიჯაული მეგობრობა უფრო გაძლიერდეს. რამდენიმე თვის წინ, აზერბაიჯანელ საზოგადო მოღვწეებს შევხვდი და აზერბაიჯანში ეთიკური ქართველების მდგომარეობით დავინტერესდი. მითხრეს, ეთნიკურ ქართველებს პრობლემები არ აქვთო. მეტიც, როგორც გავარკვიე, საკონსტიტუციო სასამართლოს 9 მოსამართლიდან ერთი ქართველია, რაც ჩემთვის საოცარი ინფორმაცია იყო…
ისე, როცა ინტეგრაციასა და უფლებებზე ვლაპარაკობთ, ზოგი სოციალურ ქსელში წერს, აი, აზერბაიჯანელებმაც ხმა ამოიღესო, მაგრამ ეთნიკურ უმცირესობასა და უმრავლესობას რა მნიშვნელობა აქვს? _ ჩვენ, ყველანი ერთი სახელმწიფოს მოქალქეები ვართ და ცუდი მოქალაქე შეიძლება, ეთნიკურ უმრავლესობაშიც იყოს და ეთნიკურ უმცირესობაშიც. საერთოდ, ის, თუ სამშობლოდ ვინ რომელ ქვეყანას თვლის, ეთნიკურობით არ განისაზღვრება. შეიძლება, ეთნიკურად ქართველმა საქართველო თავის სამშობლოდ და სახელმწიფოდ იმ დონეზე არ ჩათვალოს, რა დონეზეც მე ვთვლი!
_ ალი, შენს სამშობლოდ აზერბაიჯას თვლი თუ საქართველოს?
_ პირდაპირ გეტყვი: ძალიან პროვოკაცული შეკითხვაა და ასეთი შეკითხვები უკვე მაღიზიანებს, მაგრამ რაკი ეს შეკითხვა ჩნდება, ვუპასუხებ: ჩემი სამშობლო საქართველოა! აზერბაიჯანი კი, ალბათ, ნომერ პირველი მეზობელი და მეგობარია. ისე, ჩემი მშობლებიც და ბებია-ბაბუაც აქ დაიბადნენ, მაგრამ ამბობენ, აქ ჩვენი გადასაწყვეტი არაფერიაო, რაც ცუდია _ მე ასე არ ვფიქრობ… ბავშვობაში ზოგჯერ „თათარს“ მეძახდნენ, რის გამოც ვბრაზდებოდი და ყველას ვუხსნიდი, თათარი კი არა, აზერბაიჯანელი ვარ-მეთქი. ქართველსაც ეწყინება რაიმე მეტსახელი, მაგალითად, „რუსი“ რომ დაუძახონ, მით უმეტეს, თათარები და აზერბაიჯანელები ერთმანეთს არაფრით ვგავართ. როცა აზერბაიჯანულად ვლაპარაკობ, მეუბნებიან, აზერბაიჯანელი ხარო, მაგრამ როცა ქართულად ვსაუბრობ, ზოგჯერ მთიულს მამსგავსებენ.
_ ისე, ევროპელ არაბს ჰგავხარ…
_ (იცინის) კარგია, ევროპელი არაბები მდიდრები არიან…
_ წარმატებებეს გისურვებ, ალი!
ესაუბრა ვანო პავლიაშვილი
